André Volten (1925-2002) was een van de bekendste Nederlandse moderne beeldhouwers met vooral opdrachten voor in de openbare ruimte, waarbij hij de bestaande omgeving als uitgangspunt nam. Was die omgeving groot, dan ook het beeld dat hij daarvoor ontwierp en maakte. 

Neem bijvoorbeeld het enorme plein voor de Jaarbeurs in Utrecht, waarvoor hij een zuil van roestvrij staal van 28 meter hoogte ontwierp, twee bogen van basalt-lava met een diameter van 12 meter en 3x twee bronzen bogen met een maximale hoogte van 6 meter en tenslotte een stalen luifel van 51,5 meter lang.

Bij elke nieuwe opdracht maakte hij eerst een maquette van plek waar die moest komen: een plein, een hoek, een gebouw, om zo de context voor zijn toekomstige werk in de vingers te krijgen en te kunnen bestuderen. Deze maquettes vervingen de gebruikelijke schetsen, waar ruimtelijke kunstenaars meestal mee werken. 

In zo'n maquette kwam dan vaak wel een schaalmodel van zijn beeld, soms maar heel rudimentair.

Volten woonde en werkte in Amsterdam en veel van zijn werk in opdracht staat dan ook in Amsterdam zelf (ongeveer 30 werken), of elders in de randstad (ongeveer 40).

Een chronologie van zijn werken begint in 1956. Dat blijkt bij nadere beschouwing niet helemaal correct: hij maakte al een eerste buitenbeeld in opdracht in 1955. Die opdracht kwam van het (destijds) Gewestelijk Arbeidsbureau in… Uithuizen. Buurdorp op een steenworp afstand van Usquert.

Het beeld staat er nog steeds, in de tuin. Het kantoorgebouw is al lang geleden verkocht aan een lokale makelaardij, die het beeld er waarschijnlijk bij kreeg en het steeds goed bewaard en onderhouden heeft.

Onbekend en daardoor ook tamelijk onbemind, blijkt Volten zijn carrière in zekere zin hier in het hoge Noorden begonnen te zijn. We hopen met deze tentoonstelling ook dit zeer vroege werk weer onder de aandacht te brengen en daarmee een nagekomen huldeblijk te brengen aan de opdrachtgever van destijds, die een vooruitziende kunstzinnige blik heeft gehad.

Stichting Berlagehuis Usquert, in samenwerking met de Stichting André Volten in  Amsterdam, die zijn nalatenschap beheert, zijn inmiddels begonnen aan de voorbereidingen voor een tentoonstelling over het werk van deze beroemde kunstenaar in het Berlagehuis deze zomer (2024).

Het werk van Volten wordt in die tentoonstelling gecontrasteerd met het Berlagehuis, een Gesamtkunstwerk op zich, waaruit heel andere opvattingen over de relatie tussen kunst en architectuur spreken. Berlage geloofde (nog) in de integratie tussen beide, waarbij kunst eigenlijk onderschikt en dienstbaar aan de architectuur was. Volten eiste een autonome positie voor zijn beelden op; ze waren weliswaar voor de openbare ruimte en vaak 'voor bij' een gebouw bedoeld, maar niet als een versiering daarvan.