Komende zomer, van 6 juli t/m 1 september 2024, is er een tentoonstelling gewijd aan het werk van ruimtelijk beeldend kunstenaar André Volten (1925 - 2002) in het Berlagehuis, én in buurvilla De Greede, die tijdelijk leegstaat.

Volten maakte vooral opdrachtwerk voor de openbare ruimte, dat op heel veel plaatsen in Nederland (en ook op enkele plaatsen in Duitsland) permanent te zien is. Denk aan de zg. Knakenpaal voor de Nederlandse Bank of de zitring bij de Stopera, beide in Amsterdam. Maar ook het Jaarbeursplein in Utrecht heeft een zuil, een zitboog en sculpturen van Volten. En voor het politiebureau aan de Rademarkt in Groningen staat een zuil van Volten.

Ontwerpen deed Volten niet door tekeningen of schetsen te maken. Hij begon met het maken van een omgevingsmaquette van de plek waar zijn beeld moest komen, om zo alle aspecten te kunnen overzien: afmetingen, lichtval, omringende gebouwen; verhoudingen en materialen. Op basis van die gegevens bepaalde hij hoe het beeld zou moeten worden. 

De tentoonstelling VOLTEN in het BERLAGE-huis is geopend op donderdag t/m zondag in de periode van zaterdag 6 juli t/m zondag1 september 2024. 

Openingstijden zijn van 11.00 uur tot 17.00 uur.

Adres: Raadhuisstraat 3 (Berlagehuis) en Raadhuisstraat 5 (villa De Greede) in Usquert.

Entreekaartjes kosten 5 euro p.p. kinderen in de basisschoolleeftijd hebben gratis toegang.

Koop je kaartjes via deze link 

Voor groepen of groepjes kunnen rondleidingen worden georganiseerd, de prijs daarvoor wordt in overleg afgesproken.

Het vroege werk van Volten is te zien in buurvilla De Greede, waar veel muurruimte is (voor de schilderijen) en waar de tentoonstellingsrouting begint. Ook is daar de kaartverkoop gesitueerd en zijn er publicaties over Volten's werk te koop. 

Volten tekende niet, maar maakte maquettes. Deze maquettes zijn zeer interessant, omdat daarmee de link met de omringende architectuur direct duidelijk is. 

Deze maquettes vormen de hoofdmoot van de tentoonstelling. Er zijn er een flink aantal van 'gebruikelijke' afmetingen, maar ook de ongeveer 30 kleinere, die hij zelf ooit speciaal maakte voor de tentoonstelling 1:100 voor zijn 60e verjaardag in 1985 voor het Kröller-Müller Museum.

'Dit zijn', zoals museumdirecteur Rudi Oxenaar het omschrijft, 'voornamelijk ‘beelden, die zich verbonden met architectuur en met stedenbouwkundige of landschappelijke situaties’. Volten verzorgde zelf de inrichting van de tentoonstelling. 

Daarnaast zijn er zijn vroege werken: Volten begon met schilderijen, die al gauw overgingen in reliëfs en uiteindelijk uitmondden in ruimtelijk werk, dat ook steeds groter werd. 

In het Berlagehuis zijn behalve de maquettes ook een aantal ruimtelijke werken zelf te zien.

Het ruimtelijk werk van Volten wordt in deze tentoonstelling gecontrasteerd met de architectuur van het Berlagehuis, een Gesamtkunstwerk op zich, waaruit heel andere opvattingen over de relatie tussen kunst en architectuur spreken dan die Volten en zijn tijdgenoten er op nahielden. 

Berlage geloofde (nog) in de integratie tussen beide, waarbij kunst eigenlijk onderschikt en dienstbaar aan de architectuur was. Volten eiste een autonome positie voor zijn beelden op; ze waren weliswaar voor de openbare ruimte en vaak voor 'bij' een gebouw bedoeld, maar niet als een versiering daarvan.

Kunsthistoricus dr. Leo Delfgaauw verheldert in zijn inleidende essay in de tentoonstellingsbrochure (gratis voor iedere bezoeker) deze (schijn-?) tegenstelling en geeft er de historische context bij.